Habibuşağı Urartu Kalesi Kalıntıları

Elazığ’ın Baskil ilçesi sınırları içinde bulunan Habibuşağı köyü, Malatya-Elazığ Karayolunun 50. km.sindeki Kömürhan Köprüsü’nün 2 km. güneybatısında yer alır. 500 m. batısındaki aynı adlı Kale’de, 1982’de A. Ü. D.T.C.F.den B. Öğün başkanlığında kısa süreli bir çalışma yapılmıştır. “Yazılıkaya Tepesi” adıyla da anılan ve bugün Karakaya Baraj Gölü altında kalan, sarp kalker kayalıklarla çevrelenmiş Kale, denizden 713 m. yüksekliktedir. Fırat Irmağı’nın geçit verdiği noktaya yakınlığı ve kuzeydoğudaki vadiye egemen konumu, Kale’nin stratejik önemini arttırmaktadır. Bugün için Kale’nin önemini vurgulayan en önemli belge, kayalığın güneydoğu yüzüne çivi yazısıyla kazılmış olan “İzoli” ya da “Habibuşağı” Yazıtı, Urartu uygarlığının yayılma alanını göstermesi açısından önemlidir. Kale, bu yazıt nedeniyle 19. yy.ın ortalarından itibaren özellikle filologların dikkatini çekmiştir. İlk kez 1839’da Hauptmann von Mühlbach tarafından farkedilerek kopya edilen yazıtın en yeni çevirisini 1974’te Maurits van Loon yapmıştır. Ama bugüne dek (1982) hiç bir arkeolojik araştırma yapılmamıştır.

Urartu kralı Argişti’nin oğlu II. Sarduri (hükümdarlık dönemi M. Ö. 755-735)’ye ait olan yazıt, Urartu sınırları içinde en batıda bulunan yazıt olması bakımından da önemlidir. M. Ö. 8. yy.a tarihlenen yazıtta, II. Sarduri (hükümdarlık dönemi M. Ö. 755-735)’nin, Tanrı Haldi’den aldığı güçle yaptığı işler ve kazandığı zaferler anlatılmaktadır.

Kale’de kuzey ve batıdaki kayalığın içine oyularak yapılmış merdivenli iki tünel, bu dönemin izlerini taşımaktadır. Kale’de yalnız batı uçta yoğunlaşan küçük bir yerleşim alanı vardır. Burada yapılan kaçak kazılarla ortaya çıkartılan kerpiç duvarlar, bugün 2 m.lik yüksekliklerini korumaktadır. 1982 kazı çalışmalarında yerleşimin doğu ve güneyindeki kayalık alan temizlendiğinde, kaya yüzeyinin düzeltilerek kullanıldığı anlaşılmıştır. Su ya da tahıl biriktirmek amacıyla kayaya açılmış iki koruncak ve eğimli arazide inişi kolaylaştıran basamaklar bunu açıkça göstermektedir. Yapılan sondaj çalışmalarında toplama taşlarla inşa edilmiş taş temeller açığa çıkarılmıştır. Bu temeller bugün için kesin plan vermemektedir. Kazı sırasında ele geçirilen çanak-çömlek parçaları, ilk ve orta demir çağlarına ilişkin başlıca buluntulardır.

Kale’nin kuzeydoğusunda ve köyün bitişiğinde yer alan nekropolde (mezarlık) yapılan kısa süreli çalışmalar sonucu iki urneli (ölü külü kabı) mezar açığa çıkarılmıştır. Kapak taşıyla kapatılmış urnelerin çevresi ve üzerleri toplama taşlarla örtülüdür. Birinin yanında bir mızrak ucu bulunan bu mezarlar ilk demir çağına tarihlenmektedirler.
İ. Baysan, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi
B. Öğün, V. Kazı Sonuçları Toplantısı, 1982
http://fe-mitolojisozlugu.com/kentler_turkiye/kentler_e_g_h/habibusagi.html

Kısa adres:

Yazar Yönetici - 12 Eylül 2015. Kategori Izollu Haberler, Izollu Tarihi. Bu yazıya yazılan yazıları RSS üzerinden takip edebilirsiniz RSS 2.0. Yorum yazabilir veya geri izlemede bulunabilirsiniz.